هنگام بروز تصادف همیشه لازم نیست با افسر پلیس تماس گرفت. بیمه شخص ثالث، تعهد جانیِ شخص ثالث، تعهد مالیِ شخص ثالث و تعهد جانیِ راننده مقصر را بر عهده دارد. دریافت خسارت بیمه نامه خودرو به دو صورت امکان‌پذیر است؛ دریافت خسارت با کروکی و بدون کروکی. بنابراین دریافت خسارت در بعضی مواقع بدون کروکی نیز امکان‌پذیر است. در ادامه می‌خواهیم به بررسی دریافت خسارت بدون کروکی بیمه شخص ثالث بپردازیم؛ ببینیم چه شرایطی دارد و چه مدارکی برای این کار لازم است. در آخر نیز کمی در مورد دریافت خسارت بدون کروکی بیمه بدنه صحبت می‌کنیم.

کروکی چیست؟

قبل از اینکه به بحث بپردازیم بهتر است بدانیم اول کروکی چیست. کروکی یک نقشه ترسیمی از تصادف است که توسط پلیس درست می‌شود. این نقشه جزئیات خسارت، محل، تاریخ و زمان خسارت را در برمی‌گیرد. 2 نوع کروکی داریم: سازشی و غیر سازشی.

کروکی سازشی

کروکی سازشی زمانی تنظیم می‌شود که مدارک طرفین حادثه کامل باشد، طرفین درباره مقصر بودن و میزان خسارت یکدیگر توافق داشته باشند و طرفین نظر افسر را درباره حادثه قبول داشته باشند. مدارک لازم برای ارائه به پلیس هنگام ترسیم کروکی عبارت است از:

گواهینامه

کارت ماشین

برگه معاینه فنی

بیمه‌نامه شخص ثالث

کروکی غیر سازشی

درصورتی‌که یکی از موارد زیر اتفاق بیفتد کروکی غیر سازشی تنظیم می‌شود:

یکی از طرفین حادثه نظر افسر را قبول نداشته باشد.

مدارک یکی از طرفین حادثه کامل نباشد. (بیمه شخص ثالث، گواهینامه، کارت ماشین و معاینه فنی)

خسارت به وجود آمده بیشتر از سقف تعهدات بیمه شخص ثالث مقصر باشد.

طرفین حادثه درباره مقصر تصادف توافق نداشته باشند.

حال که با کروکی و انواع آن آشنا شدیم باید بدانیم که در چه شرایطی برای پرداخت خسارت باید کروکی ارائه دهیم و در چه شرایطی ارائه آن الزامی نیست.

درصورتی‌که در حادثه به توافق نرسیدید چه کسی مقصر است، باید کروکی غیرسازشی تنظیم شود.

چه مواقعی داشتن کروکی ضروری است؟

درصورتی‌که حادثه رخ داده در یکی از شرایط زیر باشد ارائه کروکی برای دریافت خسارت از شرکت بیمه الزامی است:

هرگاه یکی از خودروهای طرفین تصادف پلاک شخصی نباشد. (پلیس، نظامی، دولتی و…)

هرگاه یکی از خودروهای طرفین حادثه خودروی سنگین (کامیون ، اتوبوس ، مینی‌بوس) باشد.

هرگاه یکی از طرفین حادثه و تصادف فاقد بیمه‌نامه شخص ثالث باشد.

هرگاه یکی از طرفین تصادف فاقد گواهینامه رانندگی باشد.

هرگاه میزان خسارت وارده بیش از 16 میلیون تومان باشد.

هرگاه تصادف با شی‌ء ثابت مانند تیر چراغ برق، جدول ، گارد ریل و… باشد که نیاز به تصویر وضعیت برخورد وجود دارد. در کل هرگاه طرف زیان دیده مشخص نباشد به کروکی نیاز است.

هرگاه تصادف به‌صورت جلو به جلو (اصطلاحاً شاخ به شاخ ) باشد.

هرگاه یکی از طرفین حادثه یدک‌کش باشد.

در جدول زیر نرخ بیمه اعلام شده سال 1400 به تفکیک وسایل نقلیه مختلف، مشخص شده است.

تخفیف عدم خسارت

مهم‌ترین عامل تعیین نرخ بیمه شخص ثالث، عدم خسارت است. عدم خسارت در بیمه‌نامه‌ها به صورت مخفف با عبارت « ت ع خ» مشخص شده است. منظور از تخفیف عدم خسارت این است که راننده به ازای سال‌هایی که از بیمه‌نامه خود استفاده نکند، در هنگام تمدید از تخفیف برخوردار خواهد شد. به همین دلیل بسیاری از رانندگان تریجیح می‌دهند در تصادفات کوچک و کم‌هزینه، خسارت را به صورت شخصی پرداخت کنند. تخفیف عدم خسارت به صورت پلکانی محاسبه می‌شود. به عبارت بهتر هرچه سال‌های بیشتری از بیمه شخص ثالث استفاده نکنید، تخفیف بیشتری خواهید داشت. برای مثال در صورتی که 2 سال از بیمه‌نامه شخص ثالث خود استفاده نکرده باشید، از 5 درصد تخفیف بهره‌مند می‌شوید. در جدول زیر نرخ تخفیف عدم خسارت بیمه شخص ثالث مشخص شده است.

سال اول (سال دوم بیمه‌نامه)                    5%

سال دوم (سال سوم بیمه‌نامه)                   10%

سال سوم (سال چهارم بیمه‌نامه)                15%

سال چهارم (سال پنجم بیمه‌نامه)              20%

سال پنجم (سال ششم بیمه‌نامه)               25%

سال ششم (سال هفتم بیمه‌نامه)                30%

سال هفتم (سال هشتم بیمه‌نامه)               35%

سال هشتم (سال نهم بیمه‌نامه)                 40%

سال نهم (سال دهم بیمه‌نامه)                   45%

سال دهم (سال یازدهم بیمه‌نامه)               50%

سال یازدهم (سال دوازدهم بیمه‌نامه)         55%

سال دوازدهم (سال سیزدهم بیمه‌نامه)       60%

سال سیزدهم (سال چهاردهم بیمه‌نامه)     65%

سال چهاردهم (سال پانزدهم بیمه‌نامه)      70%

نرخ بیمه شخص ثالث به صورت سالانه اعلام می‌شود. چند فاکتور مهم در تعیین نرخ بیمه شخص ثالث اثرگذار است که در ادامه به صورت دقیق‌ هر یک را بررسی می‌کنیم:

 (1)حق بیمه پایه؛ مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده قیمت بیمه

قوه قضاییه کشور هر سال مبلغی را برای دیه کامل انسان در ماه حرام اعلام می‌کند. با توجه به ضوابط و فرامین دینی، دیه در ماه‌های حرام بیشتر از ماه‌های غیر حرام است. رقم دیه ماه حرام، تعیین‌کننده حق بیمه و تعهدات بیمه شخص ثالث است. ماه‌های ذی‌الحجه، ذی‌القعده، رجب و محرم چهار ماه حرام در سال قمری هستند. در سال 1400 دیه کامل انسان در ماه‌های حرام 640 میلیون تومان و در ماه‌های غیرحرام 440 میلیون تومان تعیین‌شده است. به استناد رقم تعیین‌شده قوه قضاییه حداقل پوشش مالی در سال 1400 معادل یک چهلم دیه کامل انسان در ماه‌های حرام است. به عبارت دقیق‌تر این عدد معادل 16 میلیون‌تومان است. سازمان بیمه مرکزی با استناد به این مبلغ حداقل و حداکثر حق بیمه پایه را محاسبه و به شرکت‌های بیمه‌ای اعلام می‌کند.

 (2) نوع وسیله نقلیه؛ تعیین کننده ریسک شرکت بیمه گر

همه وسایل نقلیه به یک‌اندازه در معرض تصادف نیستند. میزان ریسک وسایل نقلیه متفاوت است. نوع کاربرد وسیله نقلیه نشان‌دهنده ریسک و هزینه در حوادث رانندگی است. برای مثال تاکسی‌ها و خودروهای حمل و نقل بیشتر از سایر وسایل در معرض تصادف هستند و حق بیمه‌ ‌آن‌ها بیشتر است. معمولا این حق بیمه 10 تا 20 درصد بیشتر از حق بیمه وسایل نقلیه عادی است.

(3) عدم خسارت بیمه شخص ثالث؛ تخفیف در صورت تصادف نکردن

یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده قیمت بیمه شخص ثالث، عدم خسارت است. هرچقدر مالک یا راننده خودرو از بیمه شخص ثالث استفاده نکرده باشد، تخفیف بیشتری دریافت می‌کند.

(4) جریمه دیرکرد؛ همیشه باید بیمه داشته باشید

با توجه به اجباری بودن قانون بیمه شخص ثالث، در صورتی که شخص به هر دلیلی دیرتر از موعد نسبت به تمدید بیمه‌نامه شخص ثالث خود اقدام کند، بایستی حق بیمه بیشتری هم پرداخت کند. جریمه دیرکرد به صورت روزشمار محاسبه شده و حداکثر 365 روز است. به عبارت دیگر در صورتی که دو سال از اعتبار بیمه‌نامه بگذرد، تنها یک سال آن مشمول جریمه است.

 (5) تعهدات مالی شرکت بیمه

شرکت‌های بیمه تعهدات مالی مختلفی را در اختیار رانندگان می‌گذارند. به عبارت بهتر مبلغ حداقل پوشش مالی، کف تعهدات یک شرکت بیمه است. اما هر شرکت بیمه می‌تواند تعهدات بالاتری را هم متقبل شود. در این صورت شخص بیمه‌کننده اتومبیل باید هزینه بیشتری را هم پرداخت کند.

 (6) تخفیف شرکت های بیمه‌ای

بیمه مرکزی هر سال حداقل و حداکثر حق بیمه را تعیین می‌کند. شرکت‌های بیمه‌ای برای جذب مشتریان بیشتر تخفیف‌هایی را برای پرداخت در نظر می‌گیرند. این تخفیف شرکت‌های بیمه‌ای نیز بر روی نرخ بیمه شخص ثالث اثرگذار است.

 (7) اعتبار بیمه‌نامه‌ها

مدت اعتبار بیمه‌نامه شخص ثالث متغیر است. این مدت می‌تواند از چند روز تا یک‌سال باشد. معمولا اشخاص تمایل دارند که بیمه‌نامه‌ها را به صورت سالانه تهیه کنند. چراکه ریسک بیمه‌های کوتاه مدت بیشتر از بیمه‌نامه‌های بلندمدت است. با توجه به 7 عامل بالا، قیمت بیمه شخص ثالث برای خودرهای مختلف متفاوت است.

در صورتی که بیمه شخص ثالث را تمدید نکنیم، چه اتفاقی می‌افتد؟

در صورت عدم تمدید به موقع بیمه شخص ثالث، علاوه بر جریمه دیرکرد تبعات دیگری نیز متوجه مالک خودرو خواهد شد. اولین و مهم‌ترین اتفاق، توقیف خودرو توسط پلیس راهنمایی و رانندگی است. در صورتی که پلیس خودرویی را متوقف کند و خودرو بیمه نداشته باشد، اتومبیل به پارکینگ منتقل‌ می‌شود. از طرف دیگر در صورت تصادف بدون بیمه‌نامه شخص ثالث، شرکت بیمه هیچ مسئولیتی برای پرداخت خسارت ندارد و تمامی خسارت بر عهده راننده خواهد بود. همچنین خرید و فروش خودرو بدون بیمه‌نامه شخص ثالث ممنوع و غیرقابل انجام است.